24 oktober 2024 Zoea geit det deel 5
Interview met Veronika, onze dirigente
Wij bellen aan op een frisse herfstochtend met een heerlijk zonnetje in onze rug. Na een hartelijke begroeting begint ons gesprek niet met woorden, maar met een feestelijk gedekte tafel. Wees welkom, zegt Veronika. We zijn blij verrast. Zo doen wij dat in Belarus, onze gasten bieden wij het beste en het lekkerste zodat ze zich welkom voelen. De toon voor een boeiend gesprek is gezet.
Hoe die toon uitpakt, blijkt uit het antwoord van Veronika op onze eerste vraag: wie is Veronika Chujanova, ofwel: kun je wat over jezelf vertellen?
Ik ben een alchemist, krijgen wij als verrassend antwoord.
- Ter verduidelijking: de alchemie is een oude natuurfilosofie die onderzoekt hoe je met de zogenaamde Steen der wijzen van onedele metalen goud kunt maken. Deze ‘Steen’ werd ook beschouwd als heelmiddel bij kwalen en als levensverlengend.
Veronika bedoelt ermee dat ze het beste uit de mensen die ze tegenkomt en met wie ze werkt, tevoorschijn wil halen. Ze wil hen in hun waarde laten en die waarde tot zijn recht laten komen. Ofwel: ze wil goud maken. Zoiets wilde ze als kind al, alleen was ze zich hiervan toen nog niet zo bewust.
Wij vragen daarna naar haar motivatie om dirigent te worden. Ook dan is het antwoord verrassend: haar moeder wilde dat ze dirigent zou worden! Zij had zelf de kans niet gekregen om musicus of dirigent te worden en toen Veronika opgroeide, drong ze erop aan dat zíj wél voor de muziek koos. Veronika droomde er eigenlijk van op het podium te staan en te acteren, maar ze gaf toe aan moeders wens. Ze volgde de opleidingen en werkte 6 jaar in Belarus als zangpedagoge en dirigente.
Eenmaal in Nederland wilde ze eigenlijk niet met muziek verder gaan. Ze had ook geen piano. Bovendien was de Nederlandse taal voor Veronika zó lastig dat haar wil en vermogen tot expressie erg beperkt werden. Vier jaar deed ze niets met muziek, totdat haar man Jean in contact kwam met Jan Coolen, koordirigent in Ell. Van het een kwam het ander en zo werd
Veronika dankzij Jean toch dirigente. Ze leidt op dit moment 4 koren, die behoorlijk verschillend zijn. Ze past haar manier van dirigeren aan bij elk koor dat ze leidt.
Als we vragen naar wat ze belangrijk vindt in haar werk als dirigent, zegt ze meteen dat ze niet boven de mensen wil staan, maar ertussen, in die zin dat ze zich een mechanisme voelt in sturing en verbinding tussen de mensen. Zij voelt zich één van de groepsleden; ze leert ook van hen, het is een wisselwerking. Ze houdt de waarde en gelijkwaardigheid van elk koorlid scherp in het oog. Ze heeft geen ‘favorieten’ in de groep. Alle leden zijn even waardevol!
Ze vindt de communicatie met de koorleden heel belangrijk en doet haar best om misverstanden te voorkomen; op interpretatieverschillen van haar woorden is ze heel alert.
Veronika volgt geen specifieke bijscholing, maar doet nieuwe kennis en inspiratie op door te kijken en te luisteren naar collega’s waarbij het wel steeds belangrijk is authentiek te blijven. Ze neemt alleen iets over van een ander als het echt bij haar past.
Intussen hebben wij al luisterend stilletjes zitten genieten van een van de heerlijkheidjes die voor ons gereed staan. En het schaaltje is nog niet leeg…!
We gaan verder. We zijn benieuwd naar de doelen die Veronika op het oog heeft met haar koorleden. Zij is daar heel duidelijk in: ze probeert te bereiken dat de mensen genieten van het hele instudeerproces van nieuwe zangstukken. Hoe intenser we daar samen mee bezig zijn, des te beter komen we vooruit en kunnen we het resultaat vasthouden.
Een bijzonder aandachtspunt vindt Veronika dat ze de mensen wil leren om de emoties van de muzieknummers die we zingen, tot uitdrukking te brengen. Zo raak je het publiek. Nederlanders vinden dat vaak moeilijk, zij zijn over het algemeen nogal nuchter. (“Doe maar gewoon”). Een ander belangrijk punt heeft te maken met de mate van samenzang, met het laten samensmelten van onze stemmen. Ook dat is in Nederland moeilijker dan in Belarus en andere Oost-Europese landen. Nederlanders hebben nogal eens de neiging om luider te gaan zingen naarmate ze het lied beter onder de knie hebben. Het eigen ikje dringt zich dan (onbewust?) op. We moeten juist ‘eenstemmigheid’ proberen te bereiken, zegt Veronika nadrukkelijk. “Lóestere” naar elkaar! Ja! Die oproep van haar herkennen we wel!
We willen natuurlijk ook weten hoe Veronika eigenlijk bij Animato terechtkwam.
Dat kwam eenvoudigweg doordat Ans Lutters haar bij een optreden van Con Amore uit Baexem aanklampte en zei dat Animato een nieuwe dirigent zocht. Daar had Veronika wel oren naar. Zij meldde zich bij het bestuur en zo is het gekomen.
Dat was in 2019. Kort na haar aantreden brak de vervelende corona-periode aan. Dat was lastig, maar met haar eigen instrumenten (eerlijkheid, openheid, hard werken) en zonder verwachtingen nam ze Animato bij de hand. Veronika benadrukt: Niets gaat vanzelf!! Als je iets wilt bereiken, moet je daarvoor je best doen, en soms is dat moeilijk. Ze is héél blij met ons koor. Niet alleen met onze zang en onze werklust, maar zeker ook door wat Animato kenmerkt, namelijk het respect en de aandacht voor elkaar. Iedereen mag zichzelf zijn, er zijn geen leidende of storende groepjes. Er is een goede band met elkaar. Tijdens onze recente Moezelreis bleek dat overduidelijk.
We krijgen weer een vers kopje koffie. De schaal met de snoeptaartjes blijft lonken, maar we beheersen ons en horen Veronika vertellen hoe de keuze van ons repertoire tot stand komt. Die
wordt altijd bepaald samen met de muziekcommissie op basis van ideeën van leden, waarbij Veronika natuurlijk de muziektechnische afweging maakt. Dat verloopt allemaal heel prettig.
Ons jubileumconcert komt intussen steeds dichterbij. Wanneer is dat concert volgens haar geslaagd, vragen wij. Alweer is Veronika heel duidelijk: de mensen komen naar een concert voor (de muzikale) emoties. Beleving van emoties houdt lang aan en zet zich vast in de herinnering. Dat moeten we zien te bereiken. Als ze op 24 november wakker wordt met het idee dat niet zíj, maar het kóór het gedaan heeft, dan is ze echt content!
Als we tenslotte vragen wat ze Animato toewenst, zegt ze spontaan: Ga zó door, hou de eigenheid vast, heb veel plezier, en toch ook wel: hou vast wat je geleerd hebt!
We zijn aan het eind gekomen van een fijn en open gesprek. Het levert ons prachtige energie op, op weg naar 23 november. Dankjewel Veronika. Dank ook voor je hartelijke ontvangst.
En als Veronika haar taartjes nog eens aanprijst, bezwijken wij …. Mmmmm !
Ivonne Plagge en Paul van Dooren
